Dưới đây là 2 loại gia vị quen thuộc có thể gây ảnh hưởng xấu đến gan nếu ăn quá nhiều:
Muối
Thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy, người Việt Nam ăn mặn gần gấp đôi lượng muối cần thiết.
Chế độ ăn quá mặn trong thời gian dài khiến máu bị đặc hơn, từ đó ảnh hưởng đến sự lưu thông của máu trong hệ tuần hoàn. Một trong những chức năng của gan là điều hòa lượng máu được phân phối đến các cơ quan khác trong cơ thể. Nếu máu khó lưu thông, đồng nghĩa với việc gánh nặng của gan trong việc thực hiện chức năng phân phối máu sẽ bị tăng lên.
Nhấn để phóng to ảnh
Bên cạnh đó, gan cũng tham gia quá trình chuyển hóa muối ăn và bài tiết chúng thông qua nước tiểu. Việc quá nhiều muối được hấp thu vào cơ thể sẽ gây suy giảm chức năng gan. Bên cạnh đó, chế độ ăn này còn khiến cơ thể bị thiếu hụt canxi.
Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, người trưởng thành nên ăn dưới 5 gam muối (tương đương với 1 thìa con) mỗi ngày. Nên sử dụng muối ăn có bổ sung iot.
Để giảm mức tiêu thụ muối xuống mức khuyến cáo, có thể áp dụng các cách sau:
- Hạn chế sử dụng muối và các gia vị có chứa nhiều muối (như nước mắm, nước tương) khi nấu nướng và chuẩn bị thực phẩm.
- Không để muối và các loại nước chấm mặn trên bàn ăn.
- Giảm tiêu thụ các thức ăn vặt chứa nhiều muối.
- Chọn các thực phẩm có hàm lượng muối thấp.
Đường
Đường và tinh bột là 1 trong 4 thành phần quan trọng, cung cấp năng lượng chính của thức ăn.
Với một lượng đường vừa phải từ chế độ ăn, gan sẽ thực hiện tốt vai trò chuyển hóa của mình. Ngược lại, khi có quá nhiều đường được hấp thu vào cơ thể, gan phải hoạt động liên tục dẫn đến quá tải.
Nhấn để phóng to ảnh
Ngoài ra, khi năng lượng đang bị dư thừa gan sẽ chuyển đổi đường thành chất béo. Như đã đề cập ở trên, lượng chất béo tích tụ nhiều trong gan sẽ gây nên bệnh gan nhiễm mỡ. Và nếu quá trình này vẫn liên tục tiếp diễn, không có biện pháp can thiệp sẽ thúc đẩy bệnh gan nhiễm mỡ tiến triển xấu đi gây xơ gan.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, trong chế độ ăn hàng ngày, đường tự do chỉ được chiếm dưới 10% tổng năng lượng ăn vào hàng ngày. Tương đương với 50g đường (khoảng 12 thìa con) cho một người lớn khỏe mạnh có mức tiêu thụ năng lượng 2000 calo một ngày. Lý tưởng nhất là ăn dưới 5% (một nửa mức nêu trên).
Đường tự do là những loại đường được thêm vào thực phẩm hoặc đồ uống bởi nhà sản xuất, trong quá trình pha chế và chế biến đồ ăn/uống, cũng như đường tự nhiên có trong mật ong, các loại mật, siro, nước trái cây tươi và nước trái cây cô đặc.
Để hạn chế sử dụng đường, Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo:
- Hạn chế sử dụng các loại thức ăn, nước uống có hàm lượng đường cao như: đồ ăn vặt, kẹo, nước ngọt (có ga hoặc không có ga), nước quả, các dịch cô đặc hoặc bột pha nước uống, nước uống có hương vị, nước uống năng lượng, trà uống liền, cà phê uống liền, sữa có đường.
- Ăn các loại quả và rau thay vì đồ ăn vặt có chứa đường
