 |
| Masan vay nợ 53.585 tỷ đồng, tăng nhiều nhất trong các doanh nghiệp trên sàn. |
Tổng nợ vay tính đến ngày 30/9/2020 là 1,2 triệu tỷ đồng, tăng thêm 83.831 tỷ đồng so với thời điểm đầu năm (tương đương tăng 7,4%). Trong đó, riêng 10 doanh nghiệp vay nợ lớn nhất chiếm hơn 450.000 tỷ đồng, tỷ trọng 37,5%.
Cuối quý III, vay nợ ngắn hạn toàn thị trường ở mức 552.380 tỷ đồng, tăng thêm 10.597 tỷ đồng so với đầu năm (tăng 1,9%). Trong khi vay dài hạn là 655.569 tỷ đồng, tăng thêm 73.253 tỷ đồng (tăng 11,1%).
Dẫn đầu gia tăng nợ vay trong bối cảnh dịch bệnh chủ yếu là các doanh nghiệp tư nhân như Tập đoàn Masan, Vingroup, Novaland, Hòa Phát, Vinhomes, Hoàng Anh Gia Lai, FPT….
So với thời điểm đầu năm, tổng nợ vay của Tập đoàn Masan (HOSE - Mã: MSN) ghi nhận tăng nhiều nhất trong các doanh nghiệp trên sàn, chủ yếu thông qua trái phiếu. Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý III/2020, ghi nhận nợ vay tài chính tiếp tục tăng lên 53.585 tỷ đồng, tăng hơn 4.870 tỷ đồng so với cuối quý II và tăng 23.570 tỷ đồng so với đầu năm. Nợ vay tăng chủ yếu do ngân hàng phát hành trái phiếu dài hạn, chủ yếu thông qua Techcombank và các công ty con của ngân hàng.
Trong đó, vay nợ ngân hàng ngắn và dài hạn tổng cộng 20.518 tỷ đồng, nợ vay trái phiếu có đảm bảo là 17.218 tỷ đồng và nợ vay trái phiếu không có đảm bảo là 15.109 tỷ đồng.
Từ đầu năm tới nay, Masan Group đã huy động thành công 10.000 tỷ đồng trái phiếu trong 4 đợt chào bán, nguồn vốn thu về để thực hiện tăng vốn điều lệ Công ty TNHH Tầm Nhìn Masan, cấp khoản vay cho Masan Comsumer Holdings và MNS Meat Hà Nam, cũng như thanh toán nợ vay nội bộ.
Ngoài ra, Masan Group và các công ty con gồm VinCommerce (đơn vị sở hữu chuỗi VinMart, VinMart+) và Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo phát hành gần 10.200 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ.
Mặc dù huy động gần 20.200 tỷ đồng trái phiếu, tập đoàn đa ngành này còn thông qua kế hoạch phát hành ra công chúng 4.000 tỷ đồng để trả nợ cho VinCommerce và góp vốn vào The Sherpa; đồng thời phát hành riêng lẻ 4.000 tỷ đồng trái phiếu khác. Thời gian phát hành dự kiến trong quý IV.
 |
| Top 10 doanh nghiệp vay nợ tài chính lớn nhất thị trường. (Đơn vị: tỷ đồng) |
Tính đến ngày 30/9, Tập đoàn Vingroup - CTCP (HOSE - Mã:VIC) nợ 138.194 tỷ đồng, tăng thêm hơn 20.700 tỷ đồng so với đầu năm. Tỷ lệ nợ vay trên tổng tài sản đạt 32%. Nợ của tập đoàn chủ yếu là khoản vay hợp vốn đạt gần 63.000 tỷ đồng và trái phiếu là 38.500 tỷ đồng.
Vingroup thông qua các công ty con cũng huy động đến hơn 20.000 tỷ đồng trái phiếu từ đầu năm đến nay. Trong đó, riêng Vinhomes là chào bán thành công 11.835 tỷ đồng, Phát triển thành phố Xanh - chủ đầu tư dự án Vinhomes Grand Park (quận 9, TP HCM) huy động 2.000 tỷ đồng, Vinpearl 4.000 tỷ đồng và VinSmart hơn 3.135 tỷ đồng.
Đến cuối quý III, tổng nợ vay và nợ thuê tài chính của Novaland (HOSE - Mã: NVL) đã tăng thêm hơn 9.800 tỷ đồng so với cuối năm 2019, ở mức 44.396 tỷ đồng. Trong đó, vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn là 12.774 tỷ đồng. Vay và nợ thuê tài chính dài hạn tăng 21% so với cuối năm 2019, ghi nhận 31.622 tỷ đồng.
Rủi ro về nợ vay là yếu tố mà nhiều công ty chứng khoán đề cập khi phân tích cổ phiếu NVL của Novaland.
 |
| Novaland luôn duy trì tỷ lệ nợ cao hơn mức trung bình ngành. |
Theo Chứng khoán Phú Hưng, Novaland luôn duy trì tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu ở mức cao, bao gồm cả nợ vay dài hạn và nợ vay ngắn hạn. Chỉ số nợ trên trên vốn chủ sở hữu khoảng 1,41 lần (2019) cao hơn gấp đôi so với tỷ lệ nợ của trung bình ngành. Bên cạnh đó, trong tổng số nợ vay của Novaland có đến 56% nợ vay bằng USD, nên khi tỷ giá USD/VND tăng lên sẽ làm tăng chi phí tài chính cho Novanland.
Mặc dù đánh giá cao quỹ đất của Novaland nhưng Chứng khoán Agribank cũng đã đưa ra cảnh báo với nhà đầu tư về việc tỷ lệ nợ vay của công ty này luôn duy trì ở mức cao so với trung bình ngành.
Tập đoàn Hòa Phát (HOSE: HPG) tăng đáng kể nợ vay thêm 8.572 tỷ đồng so với đầu năm do đầu tư mạnh vào dự án Khu liên hợp Dung Quất. Tổng nợ ghi nhận 45.251 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 38,5% tổng nguồn vốn. Việc tăng sử dụng đòn bẩy tài chính đã khiến chi phí lãi vay của tập đoàn tăng từ 666 tỷ đồng lên 1.545 tỷ trong 9 tháng đầu năm. Tuy nhiên, với tốc độ tăng doanh thu nhờ tăng sản lượng thép bán ra và mảng nông nghiệp khởi sắc thì doanh nghiệp liên tục thiết lập các kỷ lục lợi nhuận mới.
Đối với trường hợp của Vietnam Airlines (HOSE - Mã: HVN), hoạt động kinh doanh vận tải hàng không gặp khó khăn đã khiến hãng bay này xuất hiện các khoản lỗ hàng nghìn tỷ đồng. Tính đến cuối quý III, khoản tiền tích lũy của Vietnam Airlines đã giảm từ 3.379 tỷ đồng xuống 656 tỷ đồng và tăng nợ vay thêm hơn 3.100 tỷ đồng.
Theo Nghị quyết Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV, thì Vietnam Airlines đã được Quốc hội đồng ý “giải cứu” với việc tái cấp vốn qua tổ chức tín dụng và giao cho SCIC triển khai góp vốn giúp hãng tăng vốn điều lệ.
Bết bát nhất thị trường hiện nay phải kể đến CTCP Việt An (UPCOM - Mã: AVF), tính đến ngày 30/9 doanh nghiệp bị âm vốn chủ sở hữu 1.960 tỷ đồng trong khi có khoản nợ vay ngắn hạn 1.006 tỷ đồng. Tổng tài sản chỉ còn 54 tỷ đồng, trong đó 29 tỷ là tài sản cố định hữu hình và 23 tỷ tài sản cố định vô hình.
 |
| 10 doanh nghiệp có nợ vay tài chính chiếm tỷ trọng lớn trên tổng nguồn vốn. (Đơn vị: tỷ đồng) |
Về CTCP Phân đạm và Hóa chất Hòa Bắc (UPCOM – Mã: DHB), theo báo cáo tài chính quý III, mức lỗ gộp đã là 104 tỷ đồng, chi phí lãi vay 241 tỷ đồng.
Doanh thu tăng nhẹ 2% đạt 559 tỷ đồng, nhưng chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp tăng mạnh 58% và 20% khiến công ty thua lỗ nặng thêm. Lũy kế từ đầu năm, Đạm Hà Bắc thu về 2.046 tỷ đồng doanh thu, giảm hơn 4%; số lỗ gấp 2,55 lần cùng kỳ năm ngoái.
Trong giải trình, ban lãnh đạo Đạm Hà Bắc nói rằng COVID-19 là nguyên nhân ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động kinh doanh của công ty.
Chi phí lãi vay chiếm khoảng 30% so với doanh thu, chủ yếu từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) với lãi suất bình quân khá cao 10,78%. Do Đạm Hà Bắc không thể cân đối được dòng tiền trả đúng hạn nợ gốc, lãi, nên phải chịu lãi phạt trên số tiền chậm trả (150% lãi suất trong hạn, có khoản vay lãi phạt lên tới 18%).
Trong 9 tháng đầu năm, nợ vay ngắn hạn của Đạm Hà Bắc tăng thêm 744 tỷ đồng lên 2.605 tỷ đồng.
