Bộ KHĐT yêu cầu đảm bảo tính cạnh tranh
Theo đó, ngày 19/7/2021 Bộ kế hoạch Đầu tư đã nhận được kiến nghị của công ty Siemens Energy cho rằng hồ sơ mời thầu của gói thầu dự án Nhơn Trạch 3-4, PV Power đã đưa ra quy định không phù hợp, hạn chế doanh nghiệp cung cấp phiên bản 60Hz của dòng Tuabin khí 9000HL khi đưa ra yêu cầu đối với phiên bản 50Hz của Tuabin khí.
Trong khi đó, về bản chất tuabin 60Hz là cơ sở cho Tuabin 50Hz theo nguyên tắc tỷ lệ đồng dạng, đã là thông lệ của thị trường trong hơn 50 năm qua và không đảm bảo tính cạnh tranh cho dự án (chỉ có 1/2 nhà thầu có thể tham gia đấu thầu), ảnh hưởng đến lợi ích kinh tế của dự án.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại phần V chỉ thị 47/CT-TTg ngày 27/12/2017 về việc chấn chỉnh công tác đấu thầu trong các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn nhà nước, các tập đoàn kinh tế chịu trách nhiệm toàn diện đối với hiệu quả công tác quản lý đấu thầu; chỉ đạo các đơn vị trực thuộc giải quyết triệt để, khẩn trương các kiến nghị; thường xuyên nắm bắt thông tin, tổ chức kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm; chịu trách nhiệm toàn diện trước Thủ tướng Chính phủ trong trường hợp để xảy ra vi phạm trong quản lý theo thẩm quyền.
Bộ Kế hoạch Đầu tư lưu ý PVN rằng, Nghị định 63/2014/NĐ-CP ngày 26/4/2014 của Chính phủ quy định cho tiết thi hành một số điều của Luật đấu thầu về lựa chọn nhà thầu quy định trong hồ sơ mời thầu không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.
Trường hợp phản ánh của Siemens Energy là chính xác, PVN cần có các biện pháp xử lý kịp thời, yêu cầu chủ đầu tư sửa đổi hồ sơ mời thầu, gia hạn thời điểm đóng thầu đảm bảo đủ thời gian cho nhà thầu chuẩn bị hồ sơ dự thầu.
Do đó, Bộ Kế hoạch Đầu tư đề nghị PVN tiếp nhận thông tin, tổ chức xem xét, xác minh và giải quyết triệt để những kiến nghị của Siemens Energy, đảm bảo tính cạnh tranh, hiệu quả gói thầu và dự án, quyền và lợi ích hợp pháp của nhà thầu, tránh để xảy ra khiếu nại, khiếu kiện kéo dài.
Một số nhà thầu nước ngoài đã phản ứng về một tiêu chí "lạ"
Được biết, ngày 6/08/2021, Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power) sẽ mở các gói thầu quốc tế : Thiết kế, mua sắm, xây dựng, lắp đặt, chạy thử và nghiệm thu (EPC) Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4 có giá gói thầu 24.147,637 tỷ đồng (hơn 1 tỷ USD). Phương thức lựa chọn nhà thầu là 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ.
Hiện đã có 16 nhà thầu mua hồ sơ là các tên tuổi lớn trong và ngoài nước bao gồm: Siemens Energy; Liên danh Doosan và Lotte; DL E&C Co., Ltd; Tổng Công ty Cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam; Mitsubishi Power Asia Pacific Pte. Ltd; Mitsubishi Corporation; GE Power Vietnam Co., Ltd; Tổng Công ty Xây dựng số 1 – CTCP; Samsung C&T Corporation; China National Technical Import and Export Corporation; Ansaldo Energia Baranch Indonesia; TBEA Co., Ltd; Huyndai Engineering Co., Ltd; SEPCO III Electric Power Construction Co. Ltd; Power Construction Corporation of China; Chi nhánh Allen tại Hà Nội.
Tuy nhiên, một số nhà thầu nước ngoài đã phản ứng về một tiêu chí "lạ" được PVPower đặt ra.
Nhà máy Nhiệt điện Nhơn Trạch 2 của PV POWER tại Đồng Nai. Ảnh: PV POWER
Tại phần 1, Chương III, mục 3.1.4, PVPower yêu cầu về tính kiểm chứng công nghệ của tua bin khí trong vận hành của Hồ sơ mời thầu gói thầu EPC phát hành vào ngày 28/3/2021.
Đó là: "Tại thời điểm đóng thầu, loại tua bin khí do nhà thầu chào cho dự án phải đã được cung cấp ít nhất hai (02) tổ máy trên toàn cầu, trong đó có ít nhất 01 tổ máy đã đưa vào vận hành thương mại. Nhà thầu phải cung cấp bằng chứng các hợp đồng đã ký kết, các chứng chỉ nghiệm thu có liên quan, các thông số ký thuật tương ứng và các tài liệu chứng minh cần thiết khác".
Ghi chú: Các tua bin khí này phải giống với các tua bin khí được đề xuất cho gói thầu, cụ thể:
+ Có cùng phiên bản tua bin khí;
+ Có cùng lớp lót buồng đốt và nguyên lý đốt giống nhau;
+ Có cùng nhiệt độ đầu vào tua bin (TIT);
+ Có phần lưu lượng giống nhau đối với máy nén và tua bin khí;
+ Có cùng số lượng tầng cánh máy nén, cánh động và cánh tĩnh tua bin;
+ Có cùng kiểu làm mát buồng đốt".
Mặc dù không có nội dung nào trong hồ sơ mời thầu yêu cầu loại tua bin khí do nhà thầu chào cho dự án phải cùng tần số với các tua bin khí dùng để tham chiếu năng lực kinh nghiệm mà chỉ yêu cầu "có cùng phiên bản tua bin khí". Tuy nhiên, chỉ vài tuần trước khi mở thầu, Chủ đầu tư lại đưa ra giải thích cho các nhà thầu theo hướng phải cùng tần số.
Lo bị loại vì tiêu chí không có ý nghĩa về mặt kỹ thuật
Siemens Energy, một trong những nhà thầu giàu năng lực lo ngại mình sẽ sớm bị loại và không thể tham gia thầu nhằm cung cấp dòng tua bin khí tốt nhất của mình, số hiệu 9000HL cho Dự án, đây là công nghệ tiên tiến và hiệu quả nhất của nhà sản xuất này.
Thực tế, các tua bin khí mới nhất của Siemens Energy bất kể tần số đều cùng phiên bản và số hiệu 9000HL, sự khác biệt duy nhất về tần số 50Hz và 60Hz không phải là điều kiện trong hồ sơ mời thầu. Siemens Energy đã có hơn 11 máy 9000HL được bán trên toàn thế giới và nhiều máy khác đang đặt hàng nên không hề thiếu kinh nghiệm.
Không những vậy, sản phẩm tua bin khí của họ còn được bảo hiểm với tập đoàn bảo hiểm hàng đầu thế giới Allianz và năng lực cung cấp dịch vụ sau bán hàng của doanh nghiệp này thuộc top đầu thế giới công nghiệp nặng. Thực tế, sau gần 30 năm hoạt động tại Việt Nam, Siemens Energy chưa để xảy ra bất kỳ rủi ro, tai nạn đối với các dự án sử dụng tua bin khí của họ.
Mục 3.1.4 Hồ sơ mời thầu không hề nhắc đến tua bin khí phải có cùng tần số 50Hz hoặc 60Hz mà chỉ yêu cầu cùng phiên bản với 6 tiêu chí đi kèm không có từ nào nói về việc máy phải cùng tần số. Do vậy, việc đặt ra yêu cầu đối với phiên bản 50Hz của tua bin khí để hoạt động tại thời điểm nộp thầu chủ yếu ảnh hưởng đến Siemens Energy và là rào cản đối với doanh nghiệp này khi tham gia dự thầu.
Phiên bản 60Hz của tua bin khí 9000HL Siemens Energy đã hoạt động từ tháng 5 năm 2020. Phiên bản 50Hz của tua bin khí 9000HL đang trong giai đoạn xây dựng và sẽ được đưa vào vận hành thương mại vào nửa đầu năm 2022. Về bản chất, tua bin 60Hz là cơ sở cho tuabin 50Hz theo nguyên tắc tỷ lệ đồng dạng, đã là thông lệ tiêu chuẩn của thị trường trong hơn 50 năm qua.
Một nhà máy nhiện điện do PV Power vận hành. Ảnh PV POWER
Mặt khác theo Luật đấu thầu và nghị định số 63/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật đấu thầu về lựa chọn nhà thầu thì khi mô tả tiêu chuẩn kỹ thuật chỉ được nêu yêu cầu "tương tự" tính năng kỹ thuật. Vì thế, có ý kiến cho rằng HSMT dùm cụm từ "giống hệt" của PVPower đã vi phạm Luật đấu thầu?
Siemens Energy không phải nhà thầu nước ngoài duy nhất lo ngại về vấn đề này. Trong văn bản số DL-MS-111 ngày 20/07/2021, nhà thầu DL E&C Co., Ltd và Mitsubishi Power với tư cách là sản xuất thiết bị chính (OEM) đã kiến nghị về hồ sơ mời thầu các gói thầu " Thiết kế, mua sắm, xây dựng, lắp đặt, chạy thử và nghiệm thu (EPC) Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4".
Văn bản cho hay: "Trong các văn bản gửi PVPower trong quá trình đấu thầu, chúng tôi đã giải thích đầy đủ với PVPower các tính năng thiết kế của tuabin khí không thể hoàn toàn giống nhau về mặt kỹ thuật, ngay cả khi cùng model M701JAC do công nghệ tuabin khí đang được tối ưu hóa và phát triển liên tục.
Tuy nhiên PVPower vẫn chưa thay đổi yêu cầu này cho tuabin khí với các tính năng thiết kế "giống hệt".
