Vào ngày 8/10, Bộ Tài chính đã công bố Dự thảo Nghị quyết về chính sách thuế GTGT để hỗ trợ, phát triển doanh nghiệp sản xuất phân bón. Dự thảo này sẽ được trình lên Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xin phê duyệt trình Quốc hội trong kỳ họp sắp tới từ 20/10 đến 17/11.
Việc thay đổi chính sách thuế GTGT cho ngành phân bón đã được đề xuất từ năm 2017 trong Dự thảo Luật sửa đổi 6 luật thuế, tuy vậy việc đánh giá Luật mới này đã bị hoãn lại do độ phức tạp của việc thay đổi luật. Từ đó đến nay đây là lần đầu tiên việc thay đổi chính sách thuế GTGT cho ngành phân bón được cân nhắc trở lại và có một lộ trình cụ thể.
CTCK VNDirect cho rằng đây là dấu hiệu tích cực và chính sách mới có thể được thông qua vào tháng 11 tới đây, trên cơ sở: (1) việc phê duyệt một Nghị quyết dễ dàng hơn nhiều so với phê duyệt Luật mới, (2) đánh thuế mặt hàng phân bón có thể giúp bổ sung nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước, hỗ trợ việc dùng chính sách tài khóa như một công cụ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hậu Covid-19, và (3) các cơ quan có liên quan (Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Hiệp hội Phân bón Việt Nam) đều ủng hộ việc sửa đổi chính sách.
Doanh nghiệp sản xuất Ure có thể hưởng lợi lớn hơn so với doanh nghiệp sản xuất NPK
Theo dự thảo Nghị quyết, mặt hàng phân bón sẽ được đánh thuế GTGT ở mức 5% thay vì không chịu thuế như hiện tại. Nhờ đó, các doanh nghiệp sản xuất được hoàn thuế GTGT cho chi phí đầu vào, làm giảm giá vốn hàng bán và cải thiện biên lợi nhuận. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp nhập khẩu phân bón, vốn đang không chịu thuế đầu vào và đầu ra, sẽ đánh mất lợi thế về thuế, qua đó giảm sức cạnh tranh so với hàng nội địa.
VNDirect đánh giá Tích cực với ngành Phân bón, nhờ động lực từ thay đổi chính sách. Tuy vậy, VNDirect cho rằng tác động của chính sách mới lên các doanh nghiệp là khác nhau do sự khác biệt về cơ cấu chi phí và khả năng chuyển nghĩa vụ thuế vào giá bán cho khách hàng. Các công ty sản xuất phân Ure có thể hưởng lợi nhiều hơn các công ty nhập khẩu và sản xuất NPK.
Theo ước tính của VNDirect, chi phí thuế GTGT chiếm tỷ trọng lớn hơn trong giá vốn hàng bán của các nhà sản xuất ure do (1) hơn 50% nguyên liệu đầu vào phải chịu thuế GTGT, trong khi phần lớn nguyên liệu đầu vào của các nhà sản xuất NPK hiện đang được miễn thuế, (2) thuế suất thuế GTGT áp dụng cho nguyên liệu đầu vào Ure (khí, phụ gia) là 10%, cao hơn mức 5% áp dụng cho nguyên liệu đầu vào của phân lân (quặng apatit, serpentin), do đó khoản khấu trừ cho Ure sẽ cao hơn. Rủi ro giảm giá là giá nguyên liệu đầu vào tăng cao sẽ làm giảm lợi ích từ việc thay đổi chính sách.
Cũng theo VNDirect, các nhà sản xuất Ure như DPM và DCM hiện đang chịu thuế GTGT đầu vào 10% cho khí tự nhiên, điện, chất phụ gia,…trong khi đó, các nhà sản xuất phân lân như LAS và VAF sử dụng nguyên liệu chính như quặng apatit, serpentine,…chịu thuế đầu vào 5% nên sẽ được khấu trừ thuế thấp hơn, về mặt giá trị tuyệt đối.
